Απ’ το λιοστάσι στο λιοτρίβι …

Ελιά «δώρο της φύσης»

Η ελιά (olea europea), είναι γνωστή από τους αρχαιότατους χρόνους, και πιθανότατα κατάγεται από το χώρο της ανατολικής Μεσογείου. Σύμφωνα με την αρχαία ελληνική παράδοση, πατρίδα της ελιάς είναι η Αθήνα και η πρώτη ελιά φυτεύτηκε από την Αθηνά στην Ακρόπολη.

Εδώ και χιλιετίες, το κατ’ εξοχήν δέντρο του μεσογειακού χώρου, συνυπάρχει με τους λαούς της Μεσογείου, έχει συνδεθεί με την καθημερινότητα και τις συνήθειές τους και, έχοντας ξεπεράσει τα όρια του τοπίου, έχει αφήσει τα ίχνη της σε όλους τους πολιτισμούς που αναπτύχθηκαν στα παράλια της.

Πρόσφατες αρχαιολογικές έρευνες στις Κυκλάδες, την καρδιά του Αιγαίου, έφεραν στο φως απολιθωμένα φύλλα ελιάς, τα οποία σύμφωνα με τις σύγχρονες μεθόδους χρονολόγησης φαίνεται να είναι ηλικίας 50-60.000 ετών..

Είναι ένα δώρο της φύσης, μια λέξη-κλειδί για την κατανόηση της εξέλιξης πολλών περιοχών αλλά και μια πρόκληση για να ταξιδέψεις ακολουθώντας τους δρόμους και την πλούσια ιστορία της γύρω από τη Μεσόγειο, τη Μεσόγειο της Ελιάς.

Για τους Έλληνες και τους άλλους μεσογειακούς λαούς, αν θα έπρεπε να κατονομάσουμε ένα χαρακτηριστικό της οικείας σ’ αυτούς φύσης, ένα καρποφόρο δένδρο που επέδρασε όχι μόνο στην κοινωνική και οικονομική πραγματικότητα, αλλά και στο πεδίο της λατρευτικής τους πρακτικής, των δοξασιών και των εθίμων, την πρώτη θέση κατέχει αναμφισβήτητα, η ελιά.

Αξεπέραστη πηγή ζωής, η ελιά είναι παρούσα στα κείμενα των αρχαίων και των σύγχρονων Ελλήνων συγγραφέων και ποιητών.

Γοητευμένοι από το φως της και τις υπέροχες αρχέγονες ιστορίες που μόνο αυτή ξέρει τόσο όμορφα να διηγείται, την ύμνησαν όσο λίγα δέντρα γιατί την αγάπησαν πολύ.

Χωρίς την ελιά το ελληνικό τοπίο θα ήταν πιο φτωχό και οι Έλληνες καλλιτέχνες και ποιητές θα είχαν χάσει μια μοναδική πηγή έμπνευσης.

Η χρησιμοποίηση του δέντρου της ελιάς και των προϊόντων της στην αρχαία τελετουργία καθόρισε από πολύ νωρίς τον συμβολισμό του σαν δέντρο του καλού δίνοντας του μια ξεχωριστή θέση.

Ελιά, σύμβολο γαλήνης, γονιμότητας, ειρήνης. Τα κλαδιά της έγιναν στεφάνια για να στεφανώνουν τους νικητές των Ολυμπιακών αγώνων και ο πολύτιμος χυμός των καρπών της, το ελαιόλαδο, ήταν το βραβείο για τους νικητές των περίφημων Παναθηναϊκών Αγώνων που γίνονταν προς τιμή της θεάς Αθηνάς.

Η επί χιλιετίες παρουσία της ελιάς στον ελληνικό αλλά και τον ευρύτερο μεσογειακό χώρο, εκτός από την καθημερινή ζωή κα τις λατρευτικές συνήθειες, επηρέασε τα ήθη και τα έθιμα των λαών που έζησαν και ζουν κάτω από τη σκιά της δημιουργώντας με το πέρασμα των χρόνων έναν εντελώς ιδιαίτερο πολιτισμό, τον Πολιτισμό της Ελιάς.

Πολύτιμο κι αγαπημένο δέντρο των Ελλήνων και των άλλων μεσογειακών λαών, συνδεδεμένο με την αναγέννηση και το φως, εξακολουθεί μέχρι σήμερα να θεωρείται θεϊκό δώρο, σύμβολο ειρήνης, προστασίας και γονιμότητας.

Ελαιόλαδο «Πηγή ζωής»

Το λάδι της ελιάς, όπως το στάρι και το κρασί, αποτελεί στη σύγχρονη λατρεία θρησκευτικό αγαθό και χρησιμοποιείται σε πολλές τελετές της ορθόδοξης χριστιανικής θρησκείας.

Πηγή σπουδαίων θρεπτικών συστατικών, με ευεργετική δράση στην καρδιά, στα αγγεία, στο δέρμα και στο πεπτικό. Δίκαια έχει χαρακτηριστεί «Διατροφικό διαμάντι» !!!

Οι μεγάλοι γιατροί της αρχαιότητας όπως ο Ιπποκράτης και ο Γαληνός πίστευαν ευεργετική επίδραση του ελαιόλαδου στην υγεία του ανθρώπου. Με εξαίρετο άρωμα, μοναδική γεύση και μεγάλη θρεπτική και διατροφική αξία, αποτελεί βασικό στοιχείο της διατροφής του ανθρώπου αφού η σύσταση των λιπαρών οξέων του ελαιόλαδου είναι 70 - 80% μονοακόρεστα και 10% πολυακόρεστα, μία σχέση που μοιάζει με αυτή του μητρικού γάλατος.

Η Παιδιατρική θεωρεί το Ελαιόλαδο ως παράγοντα ισορροπίας του μεταβολισμού και της ανάπτυξης του εγκεφάλου και των οστών.

Η Γεροντολογία το θεωρεί απαραίτητο στην διατροφή των ηλικιωμένων ατόμων λόγω της βιταμίνης Ε η οποία επιβραδύνει την γήρανση.

Ως βασική πηγή μονοακόρεστων λιπαρών οξέων το Παρθένο Ελαιόλαδο:

Βοηθά στη μείωση της "κακής χοληστερίνης (LDL) και στη διατήρηση της περιεκτικότητας του αίματος σε "καλή χοληστερίνη" (HDL).

Έχει θετική επίδραση στην πρόληψη φραγής των αρτηρίων και κατά συνέπεια στην πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων..

Διευκολύνει την πέψη και συμβάλει στη θεραπεία του έλκους και του δωδεκαδακτύλου..

Συμβάλει στη σωστή διατροφή των διαβητικών και κατά συνέπεια, στην ισορροπία των τιμών του σακχάρου..

Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού, βοηθά την καλή λειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος..

Είναι ευεργετικό στην πρόληψη του καρκίνου.

Είναι ιδιαίτερα σταθερό, ακόμα και στις θερμοκρασίες τηγανίσματος, όπου άλλα φυτικά έλαια αλλοιώνονται επικίνδυνα, επειδή περιέχει υψηλά ποσοστά αντιοξειδωτικών. Συγκεκριμένα το Παρθένο Ελαιόλαδο, μας προειδοποιεί με την αλλαγή του χρώματός του, μετά τα πολλά τηγανίσματα, πράγμα που δεν συμβαίνει με όλα τα άλλα σπορέλαια που διατηρούν στο τηγάνισμα - παραπλανητικά και επικίνδυνα - το χρώμα τους..

Πολλά είναι οι αρωματικές ουσίες και τα συστατικά του Παρθένου Ελαιόλαδου (στερόλες, βιταμίνες, άλατα κ.α.) που ευεργετούν τον ανθρώπινο οργανισμό…

ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΙΤΑ

Ο καρπός της ελιάς είναι πολύ βασικός για την Μεσογειακή διατροφή, τόσο ως εδώδιμος όσο και επειδή από αυτόν παράγεται το ελαιόλαδο.

Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, στο 2° Παγκόσμιο Συνέδριό της που έγινε το 1995 στο Σαν Φρανσίσκο των ΗΠΑ, μετά από πολυετείς έρευνες και μελέτες αποφάνθηκε ότι η Μεσογειακή Δίαιτα κάνει καλό στην υγεία μας και προσφέρει μακροζωία. Η Οργάνωση, για πρώτη φορά, ανακοίνωσε την Πυραμίδα της Μεσογειακής Δίαιτας, ως πρότυπο υγιεινής διατροφής, που στηρίζεται στο Παρθένο Ελαιόλαδο και την Ελιά.

Στα Φύλλα της ελιάς … περιέχονται αρκετές φαινολικές ενώσεις, σημαντικότερες εκ των οποίων είναι η ελαιοευρωπαΐνη και η υδροξυτυροσόλη. Οι ιδιότητες των φύλλων ελιάς, έχουν αποδοθεί κυρίως σε αυτές τις 2 ουσίες. Όπως τόνισαν σε συνέντευξη τύπου ο καθηγητής Καρδιολογίας και διευθυντής της Β’ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής στο «Αττικόν» κ. Δημήτρης Κρεμαστινός και ο αναπληρωτής καθηγητής Καρδιολογίας κ. Ευστάθιος Ηλιοδρομίτης, έρευνα του πειραματικού εργαστηρίου της Κλινικής σε συνεργασία με την Φαρμακευτική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών κατέδειξαν ότι ο πυρήνας του καρπού της ελιάς, το περίβλημά της και τα φύλλα της περιέχουν την φαινόλη ελευρωπαίνη, η οποία έχει αντιισχαιμική και αντιοξειδωτική δράση και αποτελεί ασπίδα για την καρδιά, τόσο στη στεφανιαία νόσο όσο και στην καρδιοτοξική δράση που προκαλούν κάποια αντικαρκινικά φάρμακα. Η γνώση αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο μέλλον στη δημιουργία φαρμάκων αλλά και συμπληρωμάτων διατροφής τα οποία μάλιστα θα μπορούν να λαμβάνονται προληπτικά ακόμα και από υγιή άτομα.

Τα οφέλη από την κατανάλωση φύλλων ελιάς (χυμού, αφεψήματος, ελαιόλαδου), συνοπτικά αναφέρονται ως εξής:

1. Ενίσχυση ανοσοποιητικού συστήματος.
2. Αντιοξειδωτική δράση.
3. Αντιυπερτασική δράση.
4. Αναστολή συγκόλλησης των αιμοπεταλίων.
5. Αύξηση ενεργητικότητας - Αντιμετώπιση χρόνιας κόπωσης.